Bleke knuppelslak-complex

Amphorina pallida-complex

Family
Eubranchidae
Superfamily
Fionoidea
Suborder
Cladobranchia
Order
Nudibranchia
Superorder
Nudipleura
Subterclass
Ringipleura
Infraclass
Euthyneura
Subclass
Heterobranchia
Class
Gastropoda
Phylum
Mollusca
Kingdom
Animalia
Amphorina pallida-complex
Bleke knuppelslak-complex © Peter H van Bragt
Amphorina pallida-complex
Eikapsel © Peter H van Bragt
© Peter H van Bragt

Lengte

Max. ca. 23 mm

Complex bestaat uit

Vijf grotere soorten knuppelslakken Eubranchidae (Eubranchus sp. en Amphorina sp.), die in Nederland zijn waargenomen: De Driekleurige- Eubranchus tricolor, Bleke- Amphorina. pallida, Gezwollen- A. farrani en Witgezoomde knuppelslak A. linensis. En Amphorina andra, ook een West-Europese soort, waarvan nog niet met zekerheid is vastgesteld dat die ook in de Nederlandse kustwateren aanwezig is. Raadpleeg de desbetreffende soortenpagina's voor gedetailleerde beschrijvingen, trends en verspreidingsgegevens van de afzonderlijke soorten.

Opmerking

De, in Nederland, slechts eenmalig waargenomen Driekleurige knuppelslak lijkt qua kleurpatroon minder variabel en redelijk onderscheidend te zijn. De overige soorten van dit complex zijn, m.b.t. de uitwendige anatomische kenmerken en kleurpatronen variabel, overlappend en lijken dus soms sterk op elkaar. De soorten zijn onderwater en op foto’s soms lastig tot haast onmogelijk van elkaar te onderscheiden. Alleen typisch gekleurde slakken kunnen met enige zekerheid gedetermineerd worden. Zie ook de afzonderlijke soortpagina's met beschrijvingen van de individuele soorten.
Alle waarnemingen van niet met zekerheid gedetermineerde grote knuppelslakken Eubranchidae (Eubranchus sp. en Amphorina sp.) kunnen geregistreerd worden als behorende tot het Bleke knuppelslak-complex. Voor deze naam is gekozen omdat de Bleke knuppelslak als eerste van deze soorten is waargenomen in Nederland (1951).

Te verwarren met

Onmiskenbaar als behorende tot dit complex van grotere soorten knuppelslakken Eubranchidae (Eubranchus sp. en Amphorina sp.).

Algemene kenmerken

Lengte tot max. ca. 30 mm. Cerata aan de zijkanten van het lichaam veel kleiner dan de meer gezwollen grote cerata boven op de rug. Gladde lange rhinoforen tot ruim 2x de lengte van de koptentakels. De hoeken op de voorzijde van de voet zijn afgerond en steken bij sommige soorten soms halfcirkelvormig zijwaarts uit. De vertakkingen van de middendarmklier zijn vaak goed zichtbaar, dun draadvormig, soms wat dikker snoervormig en vullen nooit de gehele cerata. Soms zijn ze echter niet zichtbaar. Met een spitse staart en spitse uiteinden van de cerata.

Kleur

Meestal een semitransparant witgrijs lichaam, maar het kan ook wit, niet transparant zijn. En soms met diffuus zwart pigment over het gehele lichaam. Variabele patronen van witte, soms ook bruine puntjes op het gehele lichaam en alle uitsteeksels. Soms zijn deze puntje geheel afwezig. Een variabel patroon van oranje tot rode, bruine en soms zwarte vlekken op de centrale rug. De uiteinden van de cerata met een witte tot vuil witte pigmentkap, soms met een vage tweede oranje band over het witte pigment. De uiteinden van de rhinoforen en koptentakels gevarieerd met wit pigment op de uiteinden en een centrale bruine band, maar beiden kunnen ook afwezig zijn. Elders in Europa zijn er ook slakken met gele tot oranje of soms zelfs zwarte uiteinden van alle uitsteeksels. De vertakkingen van de middendarmklier zijn licht- tot donkerbruin tot grijszwart.

Eieren

Een kort, breed, wit, dun lint dat in tot twee variabele, ongestructureerde windingen wordt meestal afgezet op de prooi. Op vlak substraat afgezet vormt het een beter gestructureerde spiraal. De eiersnoeren van de 5 soorten van dit complex zijn mogelijk niet van elkaar te onderscheiden. Zie ook de beschrijvingen van de eiersnoeren bij de individuele soorten.
Alleen eiersnoeren aangetroffen bij met redelijke zekerheid gedetermineerde slakken kunnen als behorende tot de soort worden geregistreerd. Alle andere waarnemingen van dit soort eiersnoeren kunnen worden geregistreerd als behorende tot het Bleke knuppelslak-complex.

Prooi

Hydropoliepen, Hydrozoa: diverse struikvormige hydropoliepen van m.n. de geslachten Obelia en Laomedea.

Endo- en Ectoparasieten

Er zijn momenteel nog geen bevestigde, geregistreerde Nederlandse waarnemingen bekend van copepode parasieten, op of in de soorten van dit complex.

Seizoenstrend

In Nederland zijn er jaarlijks en gedurende het gehele jaar exemplaren van met name de Witgezoomde knuppelslak A. linensis waargenomen. Met de meeste waarnemingen van het voorjaar tot in het najaar. Elders in europa worden er ook gedurende het gehele jaar grotere soorten knuppelslakken Eubranchidae (Eubranchus sp. en Amphorina sp.) waargenomen. Zie voor meer informatie en de Europese trends de specifieke soortpagina's van de individuele soorten.

Verspreiding in Nederland

Grotere knuppelslakken, Eubranchidae (Eubranchus sp. en Amphorina sp.) kunnen langs de gehele Nederlandse kust aangetroffen worden: in nagenoeg de gehele Zeeuwse Delta, Waddenzee en Noordzee. Niet in het Veerse Meer, Haringvliet of aangespoeld op de Noordzeestranden. De Witgezoomde knuppelslak A. linensis is momenteel (2022), in de Zeeuwse Delta, veruit de meest waargenomen soort van dit complex. Zie voor meer informatie de specifieke soortpagina's van de individuele soorten.

Verspreiding in Europa en wereldwijd

Zie de betreffende informatie bij de soortpagina's van de individuele soorten: Driekleurige- Eubranchus tricolor, Bleke- Amphorina pallida, Gezwollen- A. farrani en Witgezoomde knuppelslak A. linensis.
Complexen van soorten zijn niet opgenomen in het World record of Marine Species.