Boompjesslak-complex

Dendronotus complex n.a.

Family
Dendronotidae
Superfamily
Dendronotoidea
Suborder
Cladobranchia
Order
Nudibranchia
Superorder
Nudipleura
Subterclass
Ringipleura
Infraclass
Euthyneura
Subclass
Heterobranchia
Class
Gastropoda
Phylum
Mollusca
Kingdom
Animalia
Dendronotus complex
Boompjesslak-complex © Peter H. van BRAGT
Dendronotus complex
Eikapsel © Peter H. van BRAGT
Hydropoliepen
Hydropoliepen © Peter H. van BRAGT

Lengte

Max. ca. 6 cm

Complex bestaat uit

De drie soorten boompjesslakken Dendronotus sp. die in Nederland worden aangetroffen: Grote- Dendronotus europaeus, Kleine- D. frondosus en Onverwachte boompjesslak D. keatleyae. Het complex omvat uitsluitend boompjesslakken Dendronotus sp. die kleiner zijn dan 6 cm.

Opmerking 1

Boompjesslakken Dendronotus sp. die kleiner zijn dan 6 cm zijn onderwater en op foto's zeer lastig of niet als behorende tot een specifieke soort te determineren. Alle boompjesslakken Dendronotus sp. die in Nederland waargenomen worden en groter zijn dan 6 cm behoren zeer waarschijn lijk tot de Grote boompjesslak D. Europaeus. Alle Nederlandse boompjesslakken Dendronotus sp. die tot 5cm groot zijn kunnen tot een van de drie boven genoemde soorten boompjesslakken behoren. Waarnemingen van slakken en hun eiersnoeren, die met zekerheid gedetermineerd kunnen worden mogen als behorende tot de soort worden geregistreerd. Alle andere waarnemingen van boompjesslakken Dendronotus sp. kunnen worden geregistreerd als behorende tot het boompjesslak-complex.

Te verwarren met

Onmiskenbaar als een boompjesslak Dendronotus sp..

Algemene kenmerken

Uitsteeksels op de voorrand van de kop en de rand van de schedes en de cerata zijn onregelmatig vertakt. Rhinoforen staan in hoge schedes. De cerata zijn ook onregelmatig vertakt en staan in twee longitudinale rijen op laterale richels op de zijkanten van de rug.

Kleur

De basiskleur is semitransparant grijswit met bruine tot roodbruine vlekken en strepen. Soms ontbreken deze en zijn slakken bijna wit tot geel.

Eieren

Een witte, soms lichtroze snoer met een onregelmatige golvende structuur, met omgeslagen u-vormige lussen, die ongestructureerd, vaak op de prooi wordt afgezet. Uitsluitend eiersnoeren die in directe nabijheid van met zekerheid tot op de soort gedetermineerde slakken aangetroffen worden kunnen als behorende tot de soort worden geregistreerd. Alle andere boompjesslakken Dendronotus sp. en eiersnoeren kunnen worden geregistreerd als behorende tot het boompjesslak-complex.

Prooi

Hydropoliepen, Hydrozoa: diverse soorten hydropoliepen, o.a. Penneschaft Tubularia indivisa, Gorgelpijppoliep Ectopleura larynx, Zeecypres Sertularia cupressina e.a. soorten hydropoliepen.

Endo- en Ectoparasieten

Er is een geregistreerde Nederlandse waarneming van een endoparasitaire copepode Splanchnotrophidae sp. infectie in een exemplaar van de Onverwachte boompjesslak D. keatleyae: Oosterschelde, mei, 2008. Er zijn nog geen bevestigde, geregistreerde Nederlandse waarnemingen bekend van infecties met ectoparasitaire copepoda op de drie Nederlandse soorten boompjesslakken.

Seizoenstrend

In Nederland worden boompjesslakken Dendronotus sp. en eiersnoeren jaarlijks en gedurende het gehele jaar waargenomen. Met de meeste waarnemingen van maart t/m september. Elders in Europa zijn deze boompjesslakken het gehele jaar waargenomen met de meeste waarnemingen van November t/m juli. Zie de specifieke soortpagina's van de individuele soorten van dit complex voor soortspecifieke informatie over de trends in Nederland en Europa. Zie ook Opmerking 2.

Opmerking 2

In 2017 is, op basis van DNA- en anatomisch onderzoek, de Boompjesslak D. frondosus opgesplitst in Grote boompjesslak D. europaeus en met de nieuwe Nederlandse naam: Kleine boompjesslak D. frondosus. Vervolgens is in 2023 de Kleine boompjesslak opnieuw opgesplitst in o.a. de Kleine boompjesslak en de Onverwachte boompjesslak D. keatleyae. Omdat voor 2023 alle waarnemingen van de Kleine- en Onverwachte boompjesslak en voor 2017 alle waarneming van Nederlandse boompjesslakken als één soort, de Boompjesslak D. frondosus zijn geregistreerd, is er nu nog maar weinig bekend over de exacte geografische verspreiding en ecologie van de drie individuele soorten boompjesslakken in Nederland en elders. Waarnemingen van boompjesslakken die niet met zekerheid tot op de soort gedetermineerd kunnen worden, kunnen geregistreerd worden als behorende tot het boompjesslak-complex. Zie ook de soortpagina van het boompjesslak-complex.

Verspreiding in Nederland

Bomme heeft in zijn publicatie van 1773 al een Boompjesslak afgebeeld en beschreven. Boompjesslakken Dendronotus sp. worden langs de gehele Nederlandse kust aangetroffen: Wester- en Oosterschelde, Waddenzee, Noordzee en aangespoeld op de Noordzeestranden. Zelden in het Grevelingenmeer. Recent niet in het Veerse Meer en Haringvliet. Zie de specifieke soortpagina's van de individuele soorten van dit complex voor soortspecifieke informatie over de verspreiding in Nederland. Zie ook Opmerking 2.

Verspreiding in Europa en wereldwijd

Zie de specifieke soortpagina's van de individuele soorten van dit complex voor soortspecifieke informatie: Grote- D. europaeus, Kleine- D. frondosus en Onverwachte boompjesslak D. keatleyae.
Complexen van soorten zijn niet opgenomen in het World record of Marine Species.