Grote boompjesslak

Dendronotus europaeus Korshunova, Martynov, Bakken & Picton, 2017

Family
Dendronotidae
Superfamily
Dendronotoidea
Suborder
Cladobranchia
Order
Nudibranchia
Superorder
Nudipleura
Subterclass
Ringipleura
Infraclass
Euthyneura
Subclass
Heterobranchia
Class
Gastropoda
Phylum
Mollusca
Kingdom
Animalia
Dendronotus europaeus
Grote boompjesslak © Peter H. van BRAGT
Dendronotus europaeus
Eikapsel © Peter H. van BRAGT
Hydropoliepen
Hydropoliepen © Peter H. van BRAGT

Lengte

Tot ca. 10 cm, zelden tot 18 cm.

Karakteristieke kenmerken

Groter dan 6 cm. Tot 7, soms meer, meervoudig vertakte cerata staan gepaard in twee laterale rijen, op richels aan de zijkanten van het lichaam. Onregelmatig vertakte kopuitsteeksels op de voorrand van de kop.

Andere kenmerken

Lengte tot 10 cm, zelden tot max. 18 cm. De rhinoforen staan in een hoge complexe schedes. Franjevormige aanhangsels op de rand van de schedes steken boven de rhinoforen uit. De achterste franje is meestal opvallend verlengd. De top van de rhinoforen is verbreed en bezet met lamellen. Bij volgroeide slakken zijn de cerata groter en complezer dan bij de Kleine- en Onverwachte  boompjesslak Dendronotus frondosus en D. keatleyae. Lichaam meestal maar zeker niet altijd, zonder prominente puntige wratten op de rug en zijkanten.

Te verwarren met

Dieren kleiner dan circa 6 cm zijn waarschijnlijk niet te onderscheiden van de Kleine boompjesslak D. frondosus en Onverwachte boompjessslak D. keatleyae. Dieren zonder bruin pigment kunnen verward worden met D. lacteus die nog niet met zekerheid in de Nederlandse Kustwateren is aangetroffen.

Kleur

Basiskleur is semitransparant grijswit met variabel, meer of minder bruine tot roodbruine pigmentvlekken en strepen. Soms ontbreekt dit pigment en zijn de slakken bijna wit tot geel.

Eieren

Dikke, geleiachtige, witte, soms roze snoeren met een onregelmatig golvende structuur die meestal in een slordig kluwen rondom de basis van de prooi wordt afgezet. Tot ca. 30.000 embryo's per eiersnoer. Deze eiersnoeren zijn veel dikker, groter en meer geleiachtig dan de eiersnoeren van de Kleine boompjesslak D. frondosus en Onverwachte boompjessslak D. keatleyae.

Prooi

Hydropoliepen, Hydrozoa: Penneschaft Tubularia indivisa en Gorgelpijppoliep Ectopleura larynx. Waarschijnlijk ook nog andere soorten hydropoliepen.

Endo- en Ectoparasieten

Er is een geregistreerde Nederlandse waarneming van een endoparasitaire copepode Splanchnotrophidae sp. infectie in een exemplaar van de Onverwachte boompjesslak D. keatleyae: Oosterschelde, mei, 2008. Er zijn nog geen bevestigde, geregistreerde Nederlandse waarnemingen bekend van infecties met ectoparasitaire copepoda op de drie Nederlandse soorten boompjesslakken.

Opmerking

In 2017 is, op basis van DNA- en anatomisch onderzoek, de Boompjesslak D. frondosus opgesplitst in Grote boompjesslak D. europaeus en met de nieuwe Nederlandse naam: Kleine boompjesslak D. frondosus. Vervolgens is in 2023 de Kleine boompjesslak opnieuw opgesplitst in o.a. de Kleine boompjesslak en de Onverwachte boompjesslak D. keatleyae. Omdat voor 2023 alle waarnemingen van de Kleine- en Onverwachte boompjesslak en voor 2017 alle waarneming van Nederlandse boompjesslakken als één soort, de Boompjesslak D. frondosus zijn geregistreerd, is er nu nog maar weinig bekend over de exacte geografische verspreiding en ecologie van de drie individuele soorten boompjesslakken in Nederland en elders. Waarnemingen van boompjesslakken die niet met zekerheid tot op de soort gedetermineerd kunnen worden, kunnen geregistreerd worden als behorende tot het boompjesslak-complex. Zie ook de soortpagina van het boompjesslak-complex.

Seizoenstrend

In Nederland kan de soort lokaal, jaarlijks waargenomen worden. Met de meeste waarnemingen van slakken en eiersnoeren van april t/m juli. Elders in Europa: is deze soort het gehele jaar door waargenomen. Zie ook de bovenstaande opmerking..

Verspreiding in Nederland

Bomme heeft in zijn publicatie van 1773 al een boompjesslak afgebeeld en beschreven. De Grote boompjesslak is met name bekend van de westelijke Oosterschelde, Westerschelde, Texel en Noordzee. Zelden in het Grevelingenmeer.
Boompjesslakken Dendronotus sp. komen lokaal algemeen voor op alle dieptes: in vooral de Centrale en Westelijke Oosterschelde en Westerschelde. Zelden in het Grevelingenmeer. Ook in de Waddenzee, aangespoeld op de Noordzeestranden en op wrakken in de Noordzee. Niet in het Veerse Meer of Haringvliet. Zie ook de bovenstaande opmerking.

Verspreiding in Europa

Van Spitsbergen, IJsland, Noorwegen, Denemarken, Groot-Brittannië, Ierland, Nederland, België tot aan de Atlantische Kust van Frankrijk. Zie ook de bovenstaande opmerking.