Kleine boompjesslak

Lengte

Max. 5 cm.

Synoniemen

Karakteristieke kenmerken

Volwassen slakken tot circa 5 cm, mogelijk zelden iets groter. Met onregelmatig vertakte cerata in twee laterale rijen op richels op de zijkanten van het lichaam. En onregelmatig vertakte kopuitsteeksels op de voorrand van de kop.

Andere kenmerken

De uitwendige anatomie is bijna identiek aan die van de Grote boompjesslak D. europaeus. De top van de rhinoforen is verbreed en bezet met lamellen. De rhinoforen staan in een hoge schede met franjevormige aanhangsels op de rand. Deze franjes steken boven de rhinoforen uit. Tot zeven paar cerata zijn meervoudig vertakt en staan op lengteplooien op de zijkanten van het lichaam. De cerata zijn minder vertakt dan bij de Grote boompjesslak D. europaeus. Lichaam met kleine puntige wratten van diverse afmetingen.

Te verwarren met

Boompjesslakken die kleiner zijn dan 6 cm, zijn te verwarren met onvolgroeide exemplaren van de Grote boompjesslak Dendronotus europaeus. Exemplaren zonder bruin pigment kunnen verward worden met D. lacteus die echter nog niet met zekerheid in Nederlandse wateren is aangetroffen.

Kleur

Basiskleur is semitransparant grijswit met bruine tot roodbruine strepen en vlekken. Soms ontbreekt dit pigment en zijn de slakken bijna witgeel. Lichaam soms met kleine goudgele pigmentvlekjes. Wratten zijn vaak wit tot lichtgeel.

Eieren

Meestal witte, soms roze, dunne snoeren met regelmatige U-vormige lussen. Meerdere eiersnoeren zijn vaak dicht op elkaar afgezet in slordige kluwens, gekruld, rond de takken van de prooi. Tot ca. 30.000 embryo's per snoer (zie opmerking). De eiersnoeren van de Grote boompjesslak D. europaeus zijn dikker, groter en meer geleiachtig. Kleine eiersnoeren van de Kleine boompjesslak D. frondosus op Zeecypres kunnen verward worden met die van de Zilverblauwe knotsslak Cuthonella concinnadie in hetzelfde seizoen op dezelfde prooi leeft.

Prooi

Hydropoliepen, Hydrozoa: Zeecypres Sertularia cupressina en waarschijnlijk ook andere soorten hydropoliepen.

Endo- en Ectoparasieten

Er zijn momenteel nog geen bevestigde, geregistreerde Nederlandse waarnemingen bekend van copepode parasieten, op of in deze soort.

Opmerking

In 2017 is, op basis van DNA- en anatomisch onderzoek, de Boompjesslak D. frondosus opgesplitst in de Grote boompjesslak D. europaeus en met een nieuwe Nederlandse naam Kleine boompjesslak voor, Dendronotus frondosus. Omdat voor 2017 alle waarneming van deze twee soorten als een soort, Boompjesslak, D. frondosus, zijn geregistreerd, is er nu nog maar weinig bekend over de exacte geografische verspreiding en ecologie van de twee individuele soorten in Nederland en elders. Waarnemingen van boompjesslakken Dendronotus sp. die niet met zekerheid tot op de soort gedetermineerd kunnen worden, kunnen geregistreerd worden als behorende tot het boompjesslak-complex. Zie ook de soortpagina van het boompjesslak-complex.

Seizoenstrend

In Nederland worden slakken en eiersnoeren jaarlijks en mogelijk gedurende het gehele jaar aangetroffen, met de meeste geverifieerde waarnemingen van dieren en eiersnoeren van april t/m juli. Elders in Europa is de soort gedurende het gehele jaar waargenomen, met de meeste waarnemingen van november t/m juni. Zie ook bovenstaande opmerking.

Verspreiding in Nederland

Bomme heeft in zijn publicatie van 1773 al een boompjesslak Dendronotus sp. afgebeeld en beschreven. De Kleine boompjesslak D. frondosus is met name bekend van de centrale Oosterschelde bij Zierikzee en Goes. Boompjesslakken Dendronotus sp. komen lokaal algemeen voor op alle dieptes: in vooral de Centrale en Westelijke Oosterschelde en de Westerschelde. Zelden in het Grevelingenmeer. Ook bij Den Helder, Waddenzee, aangespoeld op de Noordzeestranden en mogelijk ook op wrakken in de Noordzee. Niet in het Veerse Meer en Haringvliet. Zie ook bovenstaande opmerking.

Verspreiding in Europa

Mogelijk Spitsbergen, IJsland, Noorwegen, Denemarken, Duitsland, Groot Brittannië, Ierland, Nederland, België en de Atlantische Kust van Noord-Frankrijk.